Turkey / 2008 / 89’ / DVCam / 16:9 / Turkish / English
Director Şehbal Şenyurt Arınlı
Producer Şehbal Şenyurt Arınlı
Camera Şehbal Şenyurt Arınlı, Umut Baltan, Koray Kesik
Advisers Etyen Mahçupyan, Dilek Kurban
Project Coordinators Derya Demirler
Assistant Director Dilhun Emekçi
Assistan Editor Ethem Dural
Belgeselde, Türkiye’de çok tartışılan gayrimüslim vakıfları üzerinden devlet-yurttaş ilişkisi ele alınıyor. Gayrimüslim vakıfları sorunlarının gündelik hayattaki yansımaları, hukuki boyutları, ötekileştirme, Türk-İslam paradigmasının sonuçları tartışılıyor.
1960lardan bu yana, devlet, Gayrimüslim vakıflara ait yüzlerce taşınmaz mala, onlarca Gayrimüslim vakfın yönetimine ve onlara ait yüzlerce gayri menkule el koydu. Bu politikalardan ilki 1936 Beyannamesi’ne dayandırıldı, ikincisi ise “mazbut vakıf” uygulamasına. El konulan malların bir kısmı halen Vakıflar Genel Müdürlüğü, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın elinde bulunurken, diğerleri üçüncü kişilere satıldı. 2008 yılında kabul edilen Vakıflar Yasası, devletin elinde olan taşınmazların bir bölümünün iadesini öngörürken, üçüncü kişilere geçmiş olan mallar için tazminat öngörmüyor.
Osmanlı’dan bu yana Gayrimüslim vatandaşların eğitim, sağlık, dini ve sosyal kurumlarını yürütmekte olan cemaat vakıfları, kiliseleri, hastaneleri, huzurevlerini, ilköğretim okullarını ve liseleri, devletten mali destek almaksızın öz kaynakları ile ayakta tutmaya çalışıyor. Bu vakıfların yönetimlerine ve gayri menkullerine el konulması, Gayrimüslimleri kurumlarını idame ettirmelerini sağlayan maddi gelirden mahrum ediyor ve bu kurumların geleceğini tehlikeye atıyor.
Belgesel; bu sorunları yaşayan Ermeni, Musevi, Rum, Süryani, Keldani yurttaşların anlatıları ile varlık vergisinden, 6-7 Eylül olaylarına, 1964 sürgünlerinden Hrant Dink’in katline gayrimüslim vakıfları meselesinin arka planına bakıyor.
Şehbal Şenyurt Arınlı 